Żywa historia Gorlic — wywiad z panią Martą Ryndak - Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Gabryela

Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Gabryela

Żywa historia Gorlic — wywiad z panią Martą Ryndak

5 listopada 2025

Wywiad z panią Martą Ryndak dotyczący jej rodziny, dawnego Glinika i pracy w Kamerunie, w charakterze świeckiej misjonarki.

Marta Ryndak z d. Hajduk — urodzona 22 sierpnia 1966 roku. Ukończyła Szkołę Podstawową nr 3 w Gliniku, Liceum Ogólnokształcące im. M. Kromera w Gorlicach oraz studium medyczne w Limanowej. Położna. Pracowała przez dwa lata w krynickim szpitalu, następnie w szpitalu w Gorlicach na Oddziale Ginekologiczno-Położniczym, gdzie pracuje do dzisiaj. Jako świecka misjonarka spędziła trzy lata (1991–1994) w Kamerunie — rok w miejscowości Minta (Radość) oraz dwa lata w Salapoumbe. W obu miejscowościach prowadziła z koleżanką i miejscowymi pracownikami dyspenser, czyli ośrodek zdrowia. Przed wyjazdem do Afryki ukończyła roczną naukę w Centrum Formacji Misyjnej w Warszawie.

Serdecznie dziękujemy pani Zofii Marchel–Święs za pomoc w poszukiwaniu osób chętnych do udzielenia wywiadu.

Zapraszamy do galerii fotografii dostępnej na dole strony. 

Wywiad z panią Martą Ryndak przeprowadzony 6 października 2025 roku przez Urszulę Karasińską w Gorlicach.

 

Spis treści:

00:01:12 — etapy edukacji Marty Ryndak

00:03:04 — Glinik w pamięci Marty Ryndak (ul. Ściegiennego, sąsiedzi jak bliska rodzina)

00:07:10 — decyzja wyjazdu na misje w charakterze świeckiej misjonarki

00:08:35 — roczny kurs przygotowawczy w Centrum Informacji Misyjnej w Warszawie

00:09:45 — wyjazd na trzy lata do Kamerunu (1991 rok, komunikacja z rodziną tylko listowna)

00:10:45 — pierwsze chwile w Kamerunie, trzy miesiące szkolenia

00:13:30 — życie Kameruńczyków na wsi (inny świat, bez pośpiechu, spokojny, ziemia pachnąca tytoniem)

00:14:40 — najczęstsze choroby (malaria, robaczyce, ofiary wypadków drogowych)

00:16:48 — objęcie dyspenseru (ośrodek zdrowia) w Mincie (w j. pol. Radość) — opis misji (brak prądu, poważne problemy z wodą, woda pitna dostępna 73 km od misji, aleja drzew mangowych, w ogrodzie: drzewa pomarańczowe, cytrynowe, ananasy)

00:21:18 — dyspenser — opis (personel bez lekarza, podróż z ciężko chorymi ponad 100 km do szpitala)

00:22:55 — opis dróg w Kamerunie

00:23:27 — druga misja w Salapumbe, przy granicy z Kongo; praca z Pigmejami (opis ich życia), wycinka lasów, wywóz drzewa

00:26:25 — „Dopiero po dwóch latach [Pigmeje] wzięli mnie ze sobą do lasu i pokazali jak żyją, jak polują, jak łowią ryby”

00:27:00 — wyjazdy do okolicznych wiosek — szczepienia dzieci, pomoc medyczna

00:27:30 —„Las daje wszystko” — „Jadłam to co i oni” (małpę, słonia, węża, grillowane gąsienice), nie jadłam tylko myszy i szczurów”

00:30:25 — leczenie malarii, robaczyc

00:31:40 — Co Pani dał pobyt na misji?

00:33:07 — trwające do dziś znajomości i przyjaźnie zawarte w Afryce

00:33:55 — „Miejscowi żyją krótko, ok. 50 lat” — opis życia tubylców, problem niepełnosprawności

00:35:30 — powrót do Polski, spotkanie z bliskimi po trzech latach

00:37:04 — święta w Kamerunie, opis dżungli — „Tam nigdy nie ma ciszy […]. Z biegiem czasu człowiek się przyzwyczaja” [do obecności np. skorpionów, węży]

00:41:06 — misjonarz świecki — wyjaśnienie pojęcia, Krzyż Misyjny

00:44:00 — trudne porody w Kamerunie

Galeria

  • Powiększ zdjęcie Marta Hajduk (w tle kaktus), czerwiec 1993 rok

    Marta Hajduk (w tle kaktus), czerwiec 1993 rok

  • Powiększ zdjęcie Marta Ryndak z Krzyżem Misyjnym poświęconym przez Jana Pawła II

    Marta Ryndak z Krzyżem Misyjnym poświęconym przez Jana Pawła II

  • Powiększ zdjęcie Rodzina Marty Ryndak, od lewej: Jan Hajduk, żona Wiesława (rodzice), wujek Eugeniusz z żoną, Wiktoria i Fryderyk Mieszczakowie (dziadkowie), Tadeusz i Bronisława Hajdukowie

    Rodzina Marty Ryndak, od lewej: Jan Hajduk, żona Wiesława (rodzice), wujek Eugeniusz z żoną, Wiktoria i Fryderyk Mieszczakowie (dziadkowie), Tadeusz i Bronisława Hajdukowie

  • Powiększ zdjęcie Budowa kościoła w Gliniku, od lewej Fryderyk Mieszczak, ks. Wojciech Chochół

    Budowa kościoła w Gliniku, od lewej Fryderyk Mieszczak, ks. Wojciech Chochół

  • Powiększ zdjęcie Glinicki zespół mandolinistów, od lewej na górze Fryderyk Mieszczak

    Glinicki zespół mandolinistów, od lewej na górze Fryderyk Mieszczak

  • Powiększ zdjęcie Blok przy ul. Ściegiennego, gdzie mieszkała rodzina Hajduków (przedwojenne Kasyno Robotnicze, część została zburzona w 1945 roku przez bombę)

    Blok przy ul. Ściegiennego, gdzie mieszkała rodzina Hajduków (przedwojenne Kasyno Robotnicze, część została zburzona w 1945 roku przez bombę)

  • Powiększ zdjęcie Wiesława Hajduk (mama) w kuchni przy ul. Ściegiennego

    Wiesława Hajduk (mama) w kuchni przy ul. Ściegiennego

  • Powiększ zdjęcie Procesja przy glinickiej kaplicy (ul. Chopina), z prawej Marta Hajduk

    Procesja przy glinickiej kaplicy (ul. Chopina), z prawej Marta Hajduk

  • Powiększ zdjęcie Przed dyspenserem (ośrodkiem zdrowia), od lewej: Marta Hajduk z pracownikami: Gabryel, Martin z bratem, Grażyna Wywiórka, Ivett (położna)

    Przed dyspenserem (ośrodkiem zdrowia), od lewej: Marta Hajduk z pracownikami: Gabryel, Martin z bratem, Grażyna Wywiórka, Ivett (położna)

  • Powiększ zdjęcie Kościół w Mincie, 1991 rok

    Kościół w Mincie, 1991 rok

  • Powiększ zdjęcie Za kierownicą Marta Hajduk w samochodzie, który jak się okazało przy pierwszej jeździe, miał zepsute hamulce

    Za kierownicą Marta Hajduk w samochodzie, który jak się okazało przy pierwszej jeździe, miał zepsute hamulce

  • Powiększ zdjęcie W Mincie, magazyn leków w ośrodku zdrowia, 1992 rok

    W Mincie, magazyn leków w ośrodku zdrowia, 1992 rok

  • Powiększ zdjęcie Marta Hajduk z maleńką sarenką (onyksem?) w swoim pokoju

    Marta Hajduk z maleńką sarenką (onyksem?) w swoim pokoju

  • Powiększ zdjęcie Pompowanie wody do domu ze zbiornika gromadzącego deszczówkę (woda tylko do mycia, po uprzednim odkażaniu), Ndaugola z synem

    Pompowanie wody do domu ze zbiornika gromadzącego deszczówkę (woda tylko do mycia, po uprzednim odkażaniu), Ndaugola z synem

  • Powiększ zdjęcie Droga przez dżunglę — w tym miejscu wyjątkowo równa (najczęściej drogi są wyboiste, pełne dziur, czasem urywają się koła)

    Droga przez dżunglę — w tym miejscu wyjątkowo równa (najczęściej drogi są wyboiste, pełne dziur, czasem urywają się koła)

  • Powiększ zdjęcie Wywrotka samochodu przewożącego ścięte drzewa (ranni często trafiali do ośrodka zdrowia)

    Wywrotka samochodu przewożącego ścięte drzewa (ranni często trafiali do ośrodka zdrowia)

  • Powiększ zdjęcie Prom na granicy z Kongiem, na nim przepływały rzekę kaniony (ciężarówki) ze ściętymi drzewami

    Prom na granicy z Kongiem, na nim przepływały rzekę kaniony (ciężarówki) ze ściętymi drzewami

  • Powiększ zdjęcie Kamerun, pranie w rzece

    Kamerun, pranie w rzece

  • Powiększ zdjęcie Na polu maniokowym z położną Ivett i jej dziećmi

    Na polu maniokowym z położną Ivett i jej dziećmi

  • Powiększ zdjęcie Zbiór bananów

    Zbiór bananów

  • Powiększ zdjęcie Zbiór bananów pastewnych

    Zbiór bananów pastewnych

  • Powiększ zdjęcie Zbiór papai

    Zbiór papai

  • Powiększ zdjęcie Honorin, żona kucharza niesie na plecach synka, a na głowie owoc palmy, z którego wyrabia się olej

    Honorin, żona kucharza niesie na plecach synka, a na głowie owoc palmy, z którego wyrabia się olej

  • Powiększ zdjęcie Macierzyństwo

    Macierzyństwo

  • Powiększ zdjęcie Mały chłopiec uczy jak posługiwać się maczetą

    Mały chłopiec uczy jak posługiwać się maczetą

  • Powiększ zdjęcie Wielka wędrówka małego Pigmeja

    Wielka wędrówka małego Pigmeja

  • Powiększ zdjęcie Z Pigmejami w lesie

    Z Pigmejami w lesie

  • Powiększ zdjęcie Miejscowy wyrób kusz używanych do polowania

    Miejscowy wyrób kusz używanych do polowania

  • Powiększ zdjęcie Po polowaniu: (małpa, onyks?), Marta Hajduk trzyma łapę goryla

    Po polowaniu: (małpa, onyks?), Marta Hajduk trzyma łapę goryla

  • Powiększ zdjęcie Upolowany wąż, z którego przyrządzano posiłek

    Upolowany wąż, z którego przyrządzano posiłek

  • Powiększ zdjęcie Z tyłu zdjęcia słowa: wąż zabity w naszym ogródku (zjedzony na obiad!)

    Z tyłu zdjęcia słowa: wąż zabity w naszym ogródku (zjedzony na obiad!)

  • Powiększ zdjęcie Taniec Pigmejów

    Taniec Pigmejów

  • Powiększ zdjęcie Pamiątki z Kamerunu — lokalne wyroby artystyczne

    Pamiątki z Kamerunu — lokalne wyroby artystyczne